Czy nieodpłatny wstęp na wydarzenia kulturalne obniża ich rangę?
Słowo “kultura” jest jednym z terminów, które zawierają w sobie wiele znaczeń. Jedna z definicji mówi, że “kultura jest dobrem zbiorowym i zbiorowym dorobkiem, owocowym twórczego i przetwórczego wysiłku niezaliczonych pokoleń” (Stefan Czarnowski). Pomimo że kultura jest atrybutem i wytworem człowieka, nie jest ona jednolita i wzajemnie się przenika. Słowo “kulturalny” jest słowem wartościującym.
Wydarzenie kulturalne to planowana i zorganizowana aktywność, która ma na celu promowanie i dzielenie się równymi aspektami kultury. Mogą to być różnorodne wydarzenia obejmujące sztukę, muzykę, teatr, literaturę, film, wystawy, festiwale, wykłady i wiele innych form wyrazu artystycznego i intelektualnego. Wydarzenie kulturalne pełnią ważną rolę w promowaniu różnorodności kulturowej, inspiracji artystycznej i edukacji. Dają one społeczeństwu okazję do wspólnego uczestnictwa w kulturze, wymiany poglądów i pomysłów oraz budowaniu więzi społecznych, mogą integrować, motywować, propagować określone idee.
Czy w związku z powyższymi rozważaniami wydarzenia kulturalne powinny być płatne czy bezpłatne? Czy wstęp wolny obniża range wydarzenia kulturalnego?
Wydarzenia kulturalne można określić jako coś “specjalnego i unikatowego”, jako “wyjątkowy moment w czasie… zaspakajający potrzeby. W związku z tym wydawać by się mogło, że powinny być one płatne. Płatne bilety na wydarzenia kulturalne podnoszą ich wartość i są niejako gwarancją odpowiedniej jakości. Odbiorca, który kupił bilet czuje, że bierze udział w czymś szczególnym i wyjątkowym, ale – jak we wszystkim – jest i druga strona medalu. Kultura i uczestnictwo w niej należy się każdemu i powinna być dla każdego dostępna.
Nie zawsze tak jest- jeśli przeciętny obywatel ma niejednokrotnie niezaspokojone podstawowe potrzeby bytowe, to nie kupi on biletu na wydarzenie kulturalne, bo zwyczajnie go na to nie stać. Ten fakt sprawia, że wiele osób czuje się wykluczonymi i obniża się ich samoocena. Z tej perspektywy bezpłatne wydarzenia kulturalne są szczególnie pożądane przez odbiorców. Nasuwa się jednak pytanie, czy taki bardzo przeciętny obywatel, który dostanie prawdziwą sztukę za darmo, będzie potrafił ją docenić? Czy będzie potrafił prawidłowo ją odebrać?
Zagrożenie przeklasyfikowania kultury i sztuki w momencie, kiedy dostęp do niej stałby się zupełnie darmowy, wydaje się być dość widoczne. Czy warto więc wprowadzać bezpłatny dostęp do kultury, jeśli wówczas kultura wysoka zostanie wyparta zupełnie przez kulturę masową. Trudno więc o jednoznaczną odpowiedź na ten temat i ciężko jest precyzyjnie określić “złoty środek”, jednak najwyraźniej w przestrzeni publicznej powinno znaleźć się miejsce zarówno na płatne, jak i bezpłatne wydarzenia kulturalne, tak by każdy mógł z nich korzystać.
Dla uzyskania opinii prosimy o uczestnictwo w tym sondażu.